Κοινωνική πρόνοια και περίθαλψη στα Επτάνησα επί αγγλικής προστασίας: η περίπτωση της Λευκάδας

  • Post category:Ιστορία
  • Reading time:Χρόνος ανάγνωσης 2 λεπ.

Δεν πρόκειται ν’ αναλύσω μήτε τη νοσολογική κατάσταση στα Επτάνησα, μήτε το όλο πλέγμα θεσμικών πλαισίων και πρακτικών που αναφέρονται στην οργάνωση και λειτουργία της κοινωνικής πρόνοιας και περίθαλψης επί Αγγλοκρατίας.

Θα επιχειρήσω μιαν ανάλυση του λόγου που συνοψίζεται στην απόφαση της τοπικής κυβέρνησης της Λευκάδας, με ημερομηνία 1/13 Γενάρη 1817, σχετική με την οριστικοποίηση της λειτουργίας του «νοσοκομείου των φτωχών και νόθων» στο νησί.

Τα οδηγά στοιχεία της ανάλυσης είναι η εικόνα του φτωχού και του άρρωστου και το στάτους της κοινωνικής πρόνοιας και περίθαλψης.

Στη συνέχεια θα επιχειρήσω συσχετίσεις με αντίστοιχα ρεύματα κι εξελίξεις στον ευρωπαϊκό χώρο.

Ι. Παρουσίαση του κειμένου

Στα 1815 ιδρύεται στη Λευκάδα το «νοσοκομείο των φτωχών και νόθων».

Στα 1817, μετά από μια θετική αποτίμηση της μέχρι τα τότε λειτουργίας του, ο θεσμός αυτός οριστικοποιείται.

Το σκεφτικό της απόφασης, βραχύ αλλά εύγλωττο, με βάση το οποίο η εμπειρία αποτιμάται θετικά και μονιμοποιείται αυτό το πλαίσιο περίθαλψης, είναι το εξής:

— Η κατάσταση των οικογενειών των φτωχότερων και εργατικών τάξεων του πληθυσμού του νησιού είναι αξιοθρήνητη.
— Πολλά άτομα απ’ αυτές τις τάξεις χάνονται κάθε χρόνο.
— Εκτεθειμένοι καθώς είναι στις αρρώστιες
— Λόγω των συνθηκών της ζωής τους.
— Και χάνονται όχι από την αποτελεσματικότητα των κακών που τους προσβάλλουν, αλλά από την έλλειψη θεραπευτικών μέσων.
— Η έλλειψη αυτή προέρχεται από την ένδεια.
— Καθώς μόνος τους πόρος είναι το καθημερινό προϊόν του καμάτου τους.
— Η αρρώστια συνεπάγεται αδυναμία εξεύρεσης όχι μόνο των θεραπευτικών μέσων, αλλά και των μέσων συντήρησης
— Κι έτσι, είτε υποκύπτουν από τη συνδρομή και των δυο αυτών κακών
— Είτε τα πάθη τους επιμηκύνονται και κρατούν, όπως και η αεργία τους, μήνες.
— Ο μαρασμός ή η αδυναμία των ατόμων της τάξης των εργατών θα συνεπιφέρει τη δυστυχία των οικογενειών τους
— Και ίσως και τη μείωση του αριθμού τους.
— Η απώλεια τόσο πολύτιμου τμήματος των πολιτών ή των έργων τους
— Και η δυστυχία τους
— Είναι σημαντική ζημία που ελαττώνει τη γενική ισχύ και ευημερία.
— Κάθε κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να προνοεί για τη διατήρηση και ευτυχία όλων των τάξεων της κοινωνίας.
— Για την αποφυγή ενός μέρους των απωλειών ατόμων και προϊόντων της εργασίας τους και των δεινών των πολιτών,
— Ένα κατάλληλο ίδρυμα όχι μόνο εκζητείται από τον ανθρωπισμό αλλά και υπαγορεύεται από τις ανάγκες και τα καθήκοντα του κράτους.
— Γι’ αυτό ιδρύεται το Νοσοκομείο κλπ.