Έκρηξη της ψυχανάλυσης στη χώρα μας

  • Post category:Συνεντεύξεις
  • Reading time:Χρόνος ανάγνωσης 1 λεπ.

Ήταν η ανακάλυψη της Αμερικής στη δεκαετία του ΄70, αλλά τα τελευταία χρόνια η ψυχανάλυση έκανε «έφοδο» και στην ελληνική κοινωνία. Οι μεγάλες ουρές έξω από το Μέγαρο Μουσικής στην εκδήλωση με τον διάσημο ψυχοθεραπευτή κ. Ίρβιν Γιάλομ το απέδειξε και στους μεγαλύτερους αρνητές της.

«Πρέπει να αντιληφθούμε ότι στον τόπο μας λειτουργεί περισσότερο η ψυχοθεραπεία παρά η ψυχανάλυση. Η ψυχοθεραπεία έχει την έπαρση της ίασης, διατείνεται ότι θεραπεύει, ότι είναι διαφορετική», λέει στα «ΝΕΑ» ο ηθοποιός κ. Γιώργος Κιμούλης, τονίζοντας ότι «είναι καλύτερα να διαβάζεις μόνος σου τον Αριστοτέλη, τον Πλάτωνα και τον Επίκουρο, παρά με σύσταση του ψυχαναλυτή σου, προκειμένου να το συζητήσεις μαζί του».

Η έκρηξη της ψυχανάλυσης στη χώρα μας καταγράφεται την τελευταία πενταετία – πολλοί μιλούν ακόμα και για μόδα. «Παλιά υπήρχε σε κάθε χωριό και ένας τρελός και το στίγμα τού ψυχικά ασθενούς το κουβαλούσε μια ζωή. Αυτό άλλαξε εν μέρει, αλλά δεν διορθώθηκε. Εξακολουθεί να υπάρχει απίστευτος ρατσισμός απέναντι στους ψυχικά πάσχοντες», επισημαίνει ο δημοσιογράφος κ. Ιάσονας Τριανταφυλλίδης, ενώ η μεγάλη ερμηνεύτρια των λαϊκών τραγουδιών μας κ. Χαρούλα Αλεξίου πιστεύει ότι «έχει περάσει ανεπιστρεπτί η εποχή που υπήρχε κοινωνική προκατάληψη απέναντι στην ψυχανάλυση».

«Ανάγκη»

Όπως συμπληρώνει, η ψυχανάλυση δεν ήταν και ούτε είναι σήμερα μόδα, αλλά ανάγκη. Και το αποτέλεσμά της κρίνεται, όπως λέει, από τον ίδιο τον θεραπευόμενο. «Δεν φοβάμαι τη χρήση αγχολυτικών ή αντικαταθλιπτικών φαρμάκων όταν η συνταγογράφηση γίνεται από εξειδικευμένους ψυχιάτρους και ψυχαναλυτές. Γενικά όμως στη χώρα μας υπάρχει τάση για κατάχρηση, πολλοί αγοράζουν φάρμακα που δεν χρειάζονται, επειδή τους το είπε ένας φίλος. Το να καταπίνει κάποιος μόνος του χάπια με φοβίζει περισσότερο και όχι οι γιατροί».

«Δεν πρέπει να συγχέουμε αυτούς που λένε ότι πάνε στον ψυχαναλυτή με αυτούς που παρακολουθούν συνειδητά συνεδρίες. Γνωρίζω φίλους μου που έγιναν καλύτεροι με την ψυχανάλυση και άλλους που χειροτέρεψαν. Πιστεύω ότι είναι μόδα αυτό που παρατηρούμε τα τελευταία χρόνια, όπως έγιναν μόδα και ταινίες με χαρακτηριστικές αναφορές στην ψυχανάλυση. Όμως η ψυχανάλυση δεν παύει να είναι ιατρικό μέσο θεραπείας, αυτός είναι ο σκοπός της και η προσωπική μου γνώμη: “Καλύτερα σε ψυχίατρο παρά σε ψυχολόγο”», επισημαίνει ο κ. Τριανταφυλλίδης.

«Έχω την εντύπωση ότι μόδα έγινε από αυτούς που διαδίδουν ότι κάνουν ψυχανάλυση.. Κατά τη δική μου γνώμη, η αμερικανιά του πράγματος είναι ότι μετέτρεψε την ψυχανάλυση σε χρηστικό εργαλείο εμπορικής απήχησης.», τονίζει ο κ. Κιμούλης.

«Η πρόσφατη αύξηση της αναφοράς στην ψυχανάλυση, όπως και της ζήτησής της με τη μία ή την άλλη έννοια, είναι καρπός αντιφατικών διεργασιών με κάποιες κύριες συνιστώσες», εξηγεί ο ψυχίατρος-ψυχαναλυτής και συγγραφέας κ. Νίκος Σιδέρης.

«Πρώτη είναι η επικράτηση του ναρκισσισμού- ατομικισμού στη βάση της καταναλωτικής εντύπωσης ή ευμάρειας που ενισχύει την τάση φροντίδας του Εγώ και κατ΄ επέκταση τις τεχνικές και τις τεχνογνωσίες προς αυτή την κατεύθυνση». Κάτω από αυτήν την οπτική της «μόδας», «ο ήρωας θεραπευτής με διάφορες επινοήσεις και τεχνάσματα κάνει καλά ή αλλάζει τη ζωή τού θεραπευομένου προς το καλύτερο».

Ο δεύτερος λόγος είναι «η εμπειρία του κενού μέσα σε ένα πέλαγος εικονικής αφθονίας, όπου η απόλαυση είναι υποχρέωση. Αυτός είναι ο σκληρός πυρήνας του σημερινού καταναλωτισμού. Ένας κόσμος χρήσιμος ή ευχάριστος, όχι όμως αγαπητός. Πρόκειται για έναν κόσμο στον οποίο οι άνθρωποι υποφέρουν, αλλά δεν ξέρουν πώς να εκφράσουν τον πόνο τους. Σε αυτήν την αγριευτική εμπειρία, η επανασύνδεση της οδύνης με τον λόγο είναι ένα μεγάλο, έστω και ασαφές, ζητούμενο».

Η συμβολική σημασία του χρήματος

ΤΟ ΧΡΗΜΑ στην καθαυτό ψυχανάλυση δεν αντιπροσωπεύει, σύμφωνα με τους ειδικούς, μόνο την αμοιβή του θεραπευτή. Έχει συμβολική σημασία, δηλαδή την εξόφληση ενός συμβολικού χρέους προς τους γεννήτορες φανταστικούς και πραγματικούς.

«Η ασφαλής οδός είναι η καταβολή αναλύτρων (σ.σ.: νεολογισμός του συγγραφέα) το ύψος των οποίων θα πρέπει να… τσούζει τον αναλυόμενο», αποσαφηνίζει ο κ. Σιδέρης. «Η δωρεάν ψυχανάλυση μόνο κατ΄ εξαίρεση μπορεί να πραγματοποιείται, κατ΄ αρχήν σε αυστηρά θεσμικά πλαίσια, όπως ιατροπαιδαγωγικές μονάδες ή δομές για άπορους και ψυχικά πάσχοντες».

Ψάξτε εξονυχιστικά για τον θεραπευτή σας

«ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΝΑΓΚΗ για ψυχανάλυση και μεγάλη ροή κόσμου προς αυτήν» υποστηρίζει και ο πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Ομαδικής Ανάλυσης και Οικογενειακής Θεραπείας κ. Ματθαίος Γιωσαφάτ.

«Η ψυχανάλυση όμως δεν έχει κατοχυρωθεί στην Ελλάδα, όπως συμβαίνει για περισσότερα από πενήντα χρόνια στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες.

Υπάρχουν εκατοντάδες επονομαζόμενοι ψυχαναλυτές και πολλοί λιγότεροι κατάλληλα εκπαιδευμένοι για αυτό το έργο.

Η ψυχανάλυση θα πρέπει να γίνεται τρεις με πέντε φορές την εβδομάδα και για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, ανάλογο του προβλήματος που ζητάει λύση, ενώ οι εκπαιδευόμενοι σε οποιαδήποτε μορφή συμβουλευτικής θεραπείας της ψυχικής υγείας θα πρέπει να εκπαιδεύονται πέντε έως δέκα χρόνια».

Χωρίς αντίκρυσμα

Οι ειδικοί θεωρούν ότι είναι εύκολο να υπάρξει σύγχυση σχετική με την ψυχανάλυση καθώς κυκλοφορούν ακόμη ευρέως τίτλοι και πτυχία χωρίς ουσιαστικό αντίκρυσμα.

Έτσι θα πρέπει ο καθένας να ψάξει εξονυχιστικά τον θεραπευτή που θέλει να εμπιστευτεί για να του δώσει και την ανάλογη αμοιβή.

«Όπως συμβαίνει και με τις άλλες ιατρικές ειδικότητες, όπου είναι διαφορετική η τιμή του καθηγητή έναντι του επιμελητή ή του ειδικευόμενου» επισημαίνει ο κ. Γιωσαφάτ.

ΤΑ ΝΕΑ – Παρασκευή 22 Μαΐου 2009